Giáo dục sức khỏe cho bệnh nhân tiểu đường. 10/08/2021. thực tế duy nhất vào công tác làm việc chăm lo sức khoẻ cho tất cả những người dịch ĐTĐ. Người đặc biệt độc nhất quyên tâm tới sự việc quan tâm cho những người dịch ĐTĐ đó là bạn dạng thân người Chương Trình Giáo Dục Quốc Gia về Bệnh Tiểu Đường Chương trình của Viện Sức Khỏe Quốc Gia và Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Bệnh Tập sách này trình bày bốn bước chính để giúp bạn kiểm soát bệnh tiểu đường và sống một cuộc sống lâu dài và tích cực. Mục lục Vì vậy, dưới đây là những điều bạn nên làm hàng ngày để giảm lượng đường huyết cao, cũng như chăm sóc sức khỏe khi bị tiểu đường. ♦ Ăn thực phẩm lành mạnh tốt cho sức khỏe. ♦ Tập thể dục thường xuyên. ♦ Dùng thuốc điều trị bệnh tiểu đường. ♦ Kiểm Tập luyện cần tương xứng với lứa tuổi, sức mạnh và sởthích cá nhân.Tuân thủ chính sách điều trị :+ cần sử dụng thuốc phần đông đặn, đúng giờ, đúng liều, ko tự ý hoàn thành thuốc khi chưa xuất hiện ý con kiến của nhânviên y tế.+ Theo dõi con đường huyết hay xuyên.+ bắt buộc mang theo sổ sức khỏe bên mình. Những nguyên nhân làm chỉ số tiểu đường bị thay đổi. Lượng đường trong máu không giữ ở mức ổn định, thường lên xuống thất thường là nguyên nhân của những biến chứng từ căn bệnh tiểu đường. + Việc thay đổi giờ ăn, thức ăn và số lượng thức ăn đưa vào Ngoài ra, tuổi tác, tình trạng sức khỏe và môi trường sống cũng là những nguyên nhân khác nhau gây ra nguy cơ thở khò khè. Khi đường thở thu hẹp do bị kích thích, bệnh tật hoặc tắc nghẽn, không khí di chuyển qua đường thở có thể tạo ra âm thanh rít. stj4iKk. Việc luyện tập thể dục đều đặn là rất cần thiết cho sức khỏe của tất cả mọi người. Đặc biệt đối với bệnh nhân bị tiểu đường, vận động thường xuyên sẽ giúp kiểm soát đường máu, và tăng khả năng hoạt động của insulin trong cơ thể Đối với bệnh nhân bị tiểu đường, vận động thường xuyên sẽ giúp kiểm soát đường máu, và tăng khả năng hoạt động của insulin trong cơ thể. Vận động thường xuyên đem lại rất nhiều lợi ích cho người bị tiểu đường Người bị tiểu đường tập thể dục đều đặn sẽ giúp - Giảm lượng đường trong máu và cải thiện khả năng sử dụng glucose của cơ thể. - Tăng tác dụng của insulin. Khi tập thể dục đều đặn, liều insulin cần thiết có thể giảm. - Giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch nhờ làm giảm cholesterol xấu LDL, và tăng cholesterol tốt HDL. - Cải thiện được huyết áp khi huyết áp cao ở mức nhẹ và trung bình. - Làm tăng hiệu quả của tim, phổi, và hệ thống tuần hoàn cả khi nghỉ cũng như khi làm việc. Cải thiện khả năng vận chuyển oxy làm tăng độ dẻo dai và sức chịu đựng của cơ thể. - Duy trì và tăng cường sự linh hoạt của khớp giúp bạn dẻo dai và giữ thăng bằng tốt. - Kiểm soát trọng lượng cơ thể giúp đốt bỏ năng lượng dư thừa dự trữ ở tế bào mỡ, từ đó giúp giảm cân hoặc duy trì trọng lượng của cơ thể. - Giúp chế ngự căng thẳng stress trong sinh hoạt hằng ngày. Qua tập thể dục bạn có nhiều năng lượng hơn, thư giãn hơn và sẽ cảm thấy ít mệt hơn. - Các nghiên cứu gần đây còn chứng minh rằng, việc luyện tập thường xuyên có ý nghĩa rất quan trọng trong việc điều trị và ngăn chặn các biến chứng của bệnh tiểu đường. Ngoài ra, vận động thể lực còn góp phần quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh tiểu đường tuýp 2. Theo Chương trình Phòng ngừa Tiểu đường Diabetes Prevention Program của Mỹ, kết hợp ăn kiêng tốt và tập luyện thể lực vừa phải để giảm 5-7% cân nặng còn có thể làm chậm xuất hiện và phòng ngừa tiểu đường tuýp 2. Lưu ý về mức đường huyết khi vận động Đường máu không nên quá thấp dưới 70 mg/dL hoặc mmol/L khi đang tập cũng như sau khi tập. Bác sĩ sẽ cho bạn biết mức đường huyết an toàn của riêng bạn. Sau khi vận động, mức đường huyết có thể tăng cao hoặc hạ thấp. Để đáp ứng đủ năng lượng trong khi tập, gan sẽ tăng phóng thích đường vào trong máu. Cần phải có insulin thì cơ thể mới sử dụng được đường này. Vì vậy, nếu cơ thể bạn không có đủ insulin để đưa đường vào cơ bắp, tất nhiên đường máu của bạn sẽ tăng. Đường huyết cũng có thể hạ thấp ở mức dưới 70 mg/dl mmol/L do vận động quá mức, vận động từ mức trung bình đến mức nặng có thể làm đường huyết tụt thấp trong vòng 24 giờ sau khi tập. Tự đo đường huyết sẽ giúp việc luyện tập tốt hơn vì - Đo đường huyết trước khi tập, sau khi tập và tại các thời điểm cố định sau đó sẽ cho biết mức độ luyện tập có phù hợp không. - Kết quả đường huyết giúp bạn điều chỉnh chế độ ăn và thuốc khi tập. - Cho biết mức đường huyết để bạn có thể tập luyện thoải mái và an toàn. Những lời khuyên để vận động an toàn - Hỏi ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu một chương trình tập. - Chọn loại hình vận động mà bạn thích. Nếu trên 35 tuổi, bạn cần chọn lựa loại hình phù hợp với cơ thể. - Kiểm tra đường huyết trước và sau khi tập. - Không tập thể dục nếu đường huyết trên 250 mg/dl mmol và có ceton trong nước tiểu. - Không tập thể dục nếu đường huyết trên 300 mg/dl và không có ceton trong nước tiểu. - Lên kế hoạch vận động hợp lí để tránh hạ đường huyết. Tập thể dục cũng là một trong những biện pháp điều trị bệnh tiểu đường, góp phần làm giảm đường huyết và giảm một số nguy cơ khác. Việc chọn loại hình vận động còn tùy thuộc vào tuổi tác, biến chứng của bệnh, bệnh lý kèm theo và mức độ đường huyết. Hãy nhớ kiểm soát tốt đường huyết và tuân thủ lời khuyên của bác sĩ để có được một chế độ tập luyện hiệu quả và an toàn nhất. THỰC HÀNH ” KỸ NĂNG TƯ VẤN VÀ GIÁO DỤC SỨC KHỎE CHO NGƯỜI BỆNH” Sau khi học xong phần lý thuyết về” Tư vấn- Truyền thông giáo dục sức khỏe” TV-TTGDSK, lớp đào tạo liên tục điều dưỡng năm 2019 đã tiếp tục 4 tiết thực hành về TT-TTGDSK cho người bệnh. Buổi học được tổ chức vào 2 buổi chiều ngày 21/05 và ngày 23/05 tại hội trường giao ban bệnh viện Nguyễn Trãi. Điều dưỡng các khoa được chia thành nhiều nhóm nhỏ và thực hiện theo chủ đề tự chọn với 2 hình thức tư vấn cá nhân và tổ chức 1 buổi TTGDSK. Với sự hướng dẫn của giảng viên, các bạn đã chọn các chủ đề ” Tư vấn về chế độ ăn và nghỉ ngơi cho NB tăng huyết áp, tư vấn hướng dẫn chăm sóc người bệnh bị sốt viêm họng, TTGDSK cho người bệnh trào ngược dạ dày- thực quản do nhiễm virut HP, TTGDSK chế độ ăn của bệnh nhân đái tháo đường . . . Với hình thức trình bày bằng tiểu phẩm đã giúp cho buổi học thêm sinh động, qua đó điều dưỡng nhắm được vấn đề chính trong công tác tư vấn và tổ chức được 1 buổi truyền thông cho người bệnh tại khoa của mình. Điều dưỡng cần khai thác tiềm năng sự hiểu biết của người bệnh về nội dung cần TTGDSK. Qua đó điều dưỡng bổ sung kiến thức, kỹ năng thực hành cho người bệnh được đầy đủ. Các hình ảnh trong buổi thực hành ”Tư vấn về chế độ ăn và nghỉ ngơi cho NB tăng huyết áp”. ”TTGDSK chế độ ăn của bệnh nhân đái tháo đường “ ”Tư vấn cho người bệnh trào ngược dạ dày- thực quản do nhiễm HP”. “TTGDSK hướng dẫn chế độ ăn cho BN lọc màng bụng do suy thận”. “TTGDSK về bệnh nhồi máu cơ tim” Kết thúc phần thực hành của mỗi khoa là phần nhận xét, đóng góp ý kiến của điều dưỡng các khoa. Sau cùng là phần nhận xét và kết luận của giảng viên Buổi học thực hành vừa học vừa chơi đã tạo không khí sôi động, hứng khởi giúp cho điều dưỡng đúc kết kinh nghiệm và nắm vững bài học hơn. Chúc các bạn điều dưỡng sẽ ứng dụng tốt phần thực hành này vào công tác tư vấn và TTGDSK cho người bệnh tại khoa của mình. Người viết CN. Nguyễn Võ Hoài Ngọc- Tổ CTXH Bài viết được viết bởi BSCK II Nguyễn Quốc Việt, Khoa Khám bệnh & Nội khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng Bệnh mạch vành là loại bệnh tim mạch rất thường gặp, do xơ vữa động mạch vành gây ra. Có rất nhiều yếu tố nguy cơ gây ra bệnh. Việc điều trị bệnh mạch vành bao gồm loại bỏ các yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được bằng thuốc, các thủ thuật để hạn chế những biến chứng nguy hiểm mà bệnh nhân có thể gặp phải. Bệnh mạch vành thường do xơ vữa động mạch vành gây ra. Các yếu tố nguy cơ gây xơ vữa thường gặp như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, béo phì, đái tháo đường, hút thuốc lá, ít vận động, phụ nữ sau mãn kinh, lớn tuổi...Trong bệnh mạch vành, động mạch vành thường bị hẹp hoặc tắc nên vùng cơ tim tương ứng không được cấp máu nuôi dưỡng đầy đủ. Triệu chứng hay gặp của bệnh mạch vành là đau thắt ngực ở nhiều mức độ khác nhau, và khó thở khi gắng sức hoặc cả khi nghỉ điều trị bao gồm loại bỏ các yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được, sử dụng thuốc và tái thông động mạch vành bằng cách đặt stent hoặc mổ bắc cầu nối chủ vành. Đồng thời người bệnh buộc phải tuân thủ điều trị theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa trong thời gian nằm viện và sau khi ra viện để phòng ngừa các biến chứng và nhồi máu cơ tim tái phát. Một số vấn đề mà người bệnh cần đặc biệt chú ý Béo phì làm tăng nguy cơ mắc bệnh mạch vành 1. Khi người bệnh vào viện Người bệnh và người nuôi bệnh phải chấp hành đúng nội quy khoa phòng và bệnh vệ sinh chung, tiết kiệm điện nước, không đun nấu trong buồng hút thuốc lá, ăn theo chế độ ăn bệnh lý, chế độ ăn ít nuôi theo giờ quy định, không gây ồn ào, mất trật thủ điều trị, mặc trang phục người bệnh đúng quy bệnh nằm yên tại giường và chỉ có một người thân chăm sóc và không gây mất trật nhân được bác sĩ giải thích về bệnh và chỉ định can thiệp, lên kế hoạch can thiệp mạch vành. Bệnh nhân khi nằm viện cần tuân thủ đúng quy định tại bệnh viện 2. Trong quá trình điều trị Tự theo dõi Theo dõi các triệu chứng đau ngực, khó thở, tiểu ít, táo bón, mất ngủ, vết chọc mạch ở cổ tay hoặc bẹn bị chảy máu... phải báo ngay cho nhân tác với điều dưỡng khi đo huyết áp, thực hiện y lệnh thuốc cũng như theo dõi bệnh có biểu hiện bất thường như đau tức ngực, chảy máu vết chọc mạch, khó thở... hoặc các phản ứng bất lợi sau khi dùng thuốc phải báo cho bác sĩ để xử lý kịp thời. Tự chăm sóc, điều trị, dinh dưỡng Ăn theo chế độ ăn bệnh lý do Khoa dinh dưỡng cung chế chất bột đường, chất béo và kiêng ăn người nhà và người bệnh hút thuốc rửa thường xuyên, vệ sinh răng miệng hằng thuốc đều đặn đúng giờ quy định, không được tự ý bỏ thuốc nhất là thuốc chống đông máu. Bệnh nhân bệnh mạch vành cần hạn chế ăn mặn Dự phòng các biến chứng Giáo dục phòng bệnh , tuân thủ điều trị nhằm hạn chế các biến chứng có thể xảy ra. 3. Khi ra viện Áp dụng phương pháp thay đổi lối sống tích cực Giảm cân nặng nếu thừa chế ăn mặn 2-4g muối mỗi chế rượu bia 15- 20ml ethanol mỗi chế chất béo, nên ăn dầu thực hút thuốc lá, thuốc nhiều rau quả củ, ngũ cốc, tăng cường khoáng các xúc cảm mạnh, tránh lạnh đột cường vận động 30-45 phút đi bộ mỗi ngày hoặc về sau có thể tập những môn thể thao yêu thích trong khả năng gắng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ chuyên khoa Ăn nhiều rau xanh giúp ngăn ngừa và điều trị bệnh mạch vàng Khám chuyên khoa tim mạch định kỳ Đo huyết áp tại nhà bằng máy điện tửĐừng do dự liên hệ tư vấn với bác sĩ điều trị khi cần được tự ý thay đổi hoặc ngưng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa tim mạch. Trong trường hợp cần thiết thì liên hệ ngay với bác sĩ chuyên khoa để được tư định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên bị đau ngực trở lại hoặc có triệu chứng bất thường thì nên nhập viện hoặc tư vấn bác sĩ chuyên khoa để có hướng xử trí kịp bảo vệ sức khỏe tim mạch nói chung và phát hiện sớm dấu hiệu của bệnh lý tim mạch, khách hàng có thể đăng ký Gói Sàng lọc Tim mạch - Khám Tim mạch cơ bản của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec. Gói khám giúp phát hiện sớm nhất các vấn đề của tim mạch thông qua các xét nghiệm và các phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại. Gói khám dành cho mọi độ tuổi, giới tính và đặc biệt rất cần thiết cho những người có yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng. XEM THÊM Công dụng thuốc Zentocor 40mg Nguyên tắc điều trị Rối loạn chuyển hóa lipid máu Lưu ý khi dùng thuốc hạ mỡ máu rosuvastatin ĐDCKI. Đỗ Thị Tuyết Nga I. Định nghĩa đái tháo đường Đái tháo đường là bệnh rối loạn chuyển hóa được đặc trưng bởi tình trạng tăng đường huyết, là hậu quả của thiếu hụt Insulin hoặc bất thường trong hoạt động Insulin hoặc cả hai. Tăng đường huyết mạn tính đi kèm với tổn thương lâu dài ở các cơ quan như mắt, thận, thần kinh và mạch máu. Bệnh đái tháo đường hay còn gọi là bệnh tiểu đường là một nhóm bệnh rối loạn chuyển hóa cacbohydrat khi hoóc môn insulin của tuyến tụy bị thiếu hay giảm tác động trong cơ thể, biểu hiện bằng mức đường trong máu luôn cao. Trong giai đoạn mới phát thường làm bệnh nhân đi tiểu nhiều, tiểu ban đêm và do đó làm khát nước II. Bệnh đái tháo đường có thể gây ra những biến chứng gì ? – Biến chứng cấp tính + Do đường huyết tăng cao, có thể gây hôn mê nhiễm cetone hay hôn mê do tăng áp lực thẩm thấu. Nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong. + Hạ đường huyết là biến chứng cấp tính, thường do quá liều thuốc, insulin gây nên. Có thể do bệnh nhân nhịn đói, kiêng khem quá mức hay do uống nhiều rượu. Nếu không được điều trị kịp thời có thể hôn mê và thậm chí tử vong. – Biến chứng mãn tính + Biến chứng tim mạch đái tháo đường làm tăng nguy cơ bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ, tai biến mạch máu não và mạch máu ngoại biên đưa đến đoạn chi. + Biến chứng mắt bệnh lý võng mạc do đái tháo đường là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa, giảm thị lực + Biến chứng thận là biến chứng mãn tính thường gặp của đái tháo đường, gây bệnh thận giai đoạn cuối, suy thận. Điều trị cần chạy thận nhân tạo hay thẩm phân phúc mạc để duy trì cuộc sống. + Biến chứng thần kinh biến chứng thần kinh ngoại biên do đái tháo đường gây mất cảm giác ở chân, tay hay dị cảm, tê, gây đau nhức, … là nguy cơ của nhiễm trùng chân đưa đến đoạn chi. – Vì bệnh có tính chất mãn tính và có thể gây nhiều biến chứng, do đó cần phải có thái độ bình tĩnh để sắp xếp lại mọi sinh hoạt, thói quen ăn uống, … và cách sống sao cho phù hợp với tình trạng bệnh. III. Những vấn đề cơ bản mà bệnh nhân đái tháo đường và người thân chăm sóc cho người bệnh cần lưu ý 1. Chế độ ăn uống Những thực phẩm cần phải hạn chế – Thực phẩm được chế biến ở nhiệt độ cao như xào, đặc biệt là chiên giòn. – Các loại thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm đóng hộp. – Đồ ngọt như đường, mía, tất cả các loại sữa chế biến, cà phê, đá chanh, trái cây đóng hộp, kẹo, mứt, chè, mỡ. – Hạn chế ăn cơm, mì xào, hủ tiếu, bánh canh, bánh mì, các loại khoai khoai lang, khoai mì,…, bánh bích qui, trái cây ngọt, trứng. – Không dùng những thực phẩm làm từ óc, tim, gan, thận, lòng, phèo, và da vì có nhiều mỡ. – Không ăn mặn. – Hạn chế uống rượu, hút thuốc vì có thể thúc đẩy hạ đường huyết trên bệnh nhân đang điều trị với thuốc hạ đường huyết. Những thực phẩm tốt cho bệnh – Các loại trái cây tươi ít đường như táo, bưởi, cam quýt, … là món ăn cung cấp nhiều vitamin tốt cho người bệnh đái tháo đường. – Thực phẩm giàu chất xơ như cám ngũ cốc, rau xanh, các loại họ đậu, … có tác dụng giữ nước, hấp thu axit mật sẽ làm giảm đỉnh cao đường huyết sau khi ăn và có thể kéo dài sự hấp thu của chất đường. – Các loại thịt nạc, đặc biệt là thịt bò vì chứa nhiều axit linoleic tổng hợp có tác dụng cải thiện chức năng chuyển hóa lượng đường trong máu, ngoài ra còn có tác dụng chống ung thư. – Các loại cá biển có nhiều axit béo có tác dụng làm giảm đáng kể lượng cholesterol có hại, thay vào đó là những cholesterol có lợi. 2. Vệ sinh cá nhân – Thường xuyên kiểm tra da để phát hiện các tổn thương da sử dụng gương soi nếu cần quan sát sau lưng, mông, bàn chân. – Xoay trở thường xuyên ít nhất mỗi 2giờ/ lần. Dráp giường trải thẳng, không dồn cục tránh tỳ đè. Nằm nệm chống loét. – Kiểm tra chân hằng ngày nhằm phát hiện các tổn thương như chổ phòng, cục chai, bị đỏ,… khi phát hiện cần + Rửa hằng ngày với nước ấm, lau khô bằng khăn lông mềm, sử dụng kem làm ẩm da. + Cắt ngắn móng tay, chân, chú ý không cắt quá sát, không cắt khóe. – Mang giày đúng cỡ. Mua giày vào buổi chiều, đo giày ở tư thế đứng, không mang giày suốt ngày, không mang giày cao su, nhựa, không đi chân không. – Điều trị tại cơ sở y tế khi có vết thương. 3. Rèn luyện sức khỏe – Nên tập những môn thể thao rèn luyện sự dẻo dai như đi bộ, dưỡng sinh, đi xe đạp, bơi lội. – Duy trì hoạt động thể lực ở mức cho phép. Tập luyện cần phù hợp với lứa tuổi, sức khỏe và sở thích cá nhân. 4. Tuân thủ chế độ điều trị + Dùng thuốc đều đặn, đúng giờ, đúng liều, không tự ý ngừng thuốc khi chưa có ý kiến của nhân viên y tế. + Theo dõi đường huyết thường xuyên. + Nên mang theo sổ sức khỏe bên mình. TÀI LIỆU THAM KHẢO Theo tài liệu thông tin chung về bệnh đái thóa đường – Trung tâm tiểu đường JoslinBài truyền thông giáo dục sức khỏe đái tháo đường – Bệnh viện An GiangChăm sóc bệnh nhân Nội khoa – Bệnh viện 108Hướng dẫn chăm sóc bệnh Nội khoa – BV TW Huế

giáo dục sức khỏe cho người bệnh tiểu đường